W licznych pytaniach kierowanych do Kancelarii Adwokackich poruszane jest zagadnienie, które sprowadzić można do następującego pytania: czy umowa podpisana w imieniu spółki z o.o., przez odwołanego członka jej zarządu (który nadal ujawniony jest w rejestrze przedsiębiorców KRS) jest ważna?

Otóż, powyższe zagadnienie jest bardzo złożone i oczywiście nie jest możliwe wyczerpanie tego problemu w niniejszym artykule. Opracowanie to ma bowiem na celu udzielenie Czytelnikowi w przystępnej formie ogólnej odpowiedzi na zadane na wstępie pytanie. Faktycznie, często zdarza się, że umowę podpisuje osoba, która nadal jest ujawniona w KRS (zwłaszcza udostępnionego na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości), a w rzeczywistości osoba ta została skutecznie z tej funkcji odwołana. Zasadne zatem jest pytanie Czytelników.

Mianowicie, w uchwale z dnia 5 grudnia 2008 roku, Sąd Najwyższy stwierdził, że choć wadliwa jest czynność prawna dokonana przez osobę nie będącą członkiem zarządu, nawet jeśli jest wpisana w tym charakterze w rejestrze przedsiębiorców KRS, to jednak osoba trzecia nie może skutecznie podnieść zarzutu nieważności umowy zawartej przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, reprezentowaną przez odwołanego członka zarządu, który w chwili zawierania umowy był nadal wpisany do rejestru przedsiębiorców. Tezę tą Sąd Najwyższy wywiódł z przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209 z późn. zm.) chroniącym osoby działające w zaufaniu do wpisu i podniósł, że czynność dokonana w takiej sytuacji przez osobę wpisaną do rejestru, lecz nie będącą już uprawnioną do działania za osobę prawną, nie może być skutecznie podważona, skoro z art. 15 ust. 1 oraz art. 17 ust. 1 u.K.Rej.S. wynika, że od dnia ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nikt nie może zasłaniać się nieznajomością wpisu, a domniemywa się, że dane wpisane są prawdziwe.

Skutkiem dokonania czynności przez osobę, która w chwili dokonywania czynności w imieniu osoby prawnej nie wchodziła w skład jej organu, a była jeszcze wpisana do rejestru, jako uprawniona do reprezentacji, nie jest więc nieważność czynności. O tym, czy jest to czynność ważna decydują nie tylko reguły wynikające z art. 38 i art. 39 k.c., lecz system domniemań przyjęty w przepisach ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. W tym zakresie osobę trzecią wiąże domniemanie przewidziane w art. 17 ust. 1 u.K.Rej.S. i wbrew wpisowi nie może ona wykazywać, że wpis do rejestru nie był prawdziwy.

Wobec tego, dokonanie czynności przez osobę, która nie jest członkiem organu osoby prawnej, prowadzi do bezskuteczności zawieszonej, czyli ważność tej czynności zależy od potwierdzenia przez osobę, w której imieniu czynność była zawierana.

Dariusz Grabarczyk - adwokat.