O Kancelarii
Kancelaria Adwokacka zawsze kierowała i kierować się będzie zasadą, że najważniejsze pomiędzy Klientem, a adwokatem jest wzajemne zaufanie. Z kolei, najwyższa lojalność oraz wzajemna życzliwość, jako wartości szczególne i zawsze uniwersalne, połączone z nowoczesnością metod działania Kancelarii Adwokackiej stanowią swoistą gwarancję właściwej, a zarazem oczekiwanej przez każdego Klienta pomocy prawnej.
Aktualności
W nawiązaniu do poprzedniego artykułu Kancelarii Adwokackiej oraz do dalszych Państwa pytań dotyczących odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za wypadek komunikacyjny poniżej wyjaśniamy co następuje:
Często w praktyce, gdy dochodzi już do wypadku komunikacyjnego i uszkodzenia pojazdu, zakład ubezpieczeń ogranicza arbitralnie (jednostronnie) swoją odpowiedzialność.
Przyjmijmy najczęściej wskazywany przez Państwa problem prawny:
Dochodzi do wypadku komunikacyjnego. Osobą odpowiedzialną jest Pan X, który posiada OC w zakładzie ubezpieczeń Y. Uszkodzenie pojazdu jest znaczne. Zakład ubezpieczeń wskazuje, że szkoda jest całkowita i wypłaca jedynie kwotę równą różnicy pojazdu sprzed i po wypadku. Jednocześnie właściciel uszkodzonego pojazdu naprawia go i ponosi w związku z tym koszt niższy lub równy, niż wartość samochodu sprzed wypadku. Wobec tego, pytacie Państwo, czy właścicielowi samochodu należy się cała zapłacona suma za naprawę (wynikająca np. z faktury VAT), czy też jedynie kwota wypłaconego przez zakład ubezpieczeń odszkodowania w wysokości wskazanej wyżej różnicy pomiędzy wartością samochodu sprzed i po wypadku?
Zgodnie z art. 363 § 1 Kodeksu cywilnego naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Natomiast, zgodnie z § 2 cyt. artykułu jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.
Natomiast z art. 34 ust. 1 Ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.
Wychodząc od spostrzeżeń natury ogólnej, Kancelaria Adwokacka podkreśla, że art. 363 Kodeksu cywilnego określa jasno sposób naprawienia szkody. Ustawodawca bowiem, kierując się dążeniem do ochrony interesu poszkodowanego, wskazuje możliwość skompensowania szkody bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej, jednocześnie zapewniając poszkodowanemu prawo dokonania wyboru (vide: Gawlik Zdzisław, Janiak Andrzej, Kidyba Andrzej, Kozieł Grzegorz, Olejniczak Adam, Pyrzyńska Agnieszka, Sokołowski Tomasz komentarz LEX 2010 Komentarz do art.363 Kodeksu cywilnego).
W praktyce w większości wypadków sposobem naprawienia szkody będzie zapłata odpowiedniej sumy pieniężnej. Taka forma jest dla poszkodowanego najkorzystniejsza, ponieważ pozostawia mu pełną swobodę co do sposobu spożytkowania uzyskanego odszkodowania według własnych potrzeb, które sam uzna za najpilniejsze. Jak bowiem słusznie zwraca się uwagę – odpowiedzialny za wyrządzoną szkodę nie ma bowiem prawa kontrolowania, w jaki sposób poszkodowany zużył uzyskaną tytułem odszkodowania kwotę (vide: Z. Radwański,Zobowiązania część ogólna, s. 93; A. Ohanowicz,Zobowiązania część ogólna, s. 100).
Jak bowiem trafnie przyjmuje się w orzecznictwie vide: postanowienie Sądu Najwyższego (7 sędziów) z dnia 24 lutego 2006 roku, III CZP 91/05, LEX nr 180669: odpowiedzialność ubezpieczyciela sięga tak daleko jak odpowiedzialność cywilna ubezpieczonego. Jej wtórny charakter nie przeszkadza jednak wystąpieniu poszkodowanego bezpośrednio przeciw ubezpieczycielowi (actio directa).
Zatem zakład ubezpieczeń jest odpowiedzialny w pełnym zakresie za szkodę wyrządzoną poszkodowanemu. Z kolei, na zasadzie art. 363 Kodeksu cywilnego poszkodowany ma prawo żądać pełnej restytucji szkody, zaś prawo wyboru, czy ma być to restytucja naturalna, czy też odpowiednia suma pieniężna należy wyłącznie do poszkodowanego.
Pogląd Kancelarii Adwokackiej znajduje pełne odzwierciedlenie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 04 kwietnia 2004 roku, II CKN 1512/00, LEX nr 80252, zgodnie z którym: ubezpieczony nie może ponosić skutków działań ubezpieczyciela, które okazały się nietrafne, gdy chodzi o ustalenie wysokości należnego ubezpieczonemu odszkodowania.
Z kolei, w odniesieniu do kompensacyjnej funkcji odszkodowania wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 13 listopada 2008 roku, V ACa 247/08, LEX nr 523893, zgodnie z którym: podstawową funkcję odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszonych zdarzeniem wyrządzającym szkodę, obejmując to, co z majątku uszło (ubyło) na skutek tego zdarzenia (tzn. strata) lub do niego nie weszło (utracona korzyść). Odszkodowanie ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem.
Ostatecznie, pogląd Kancelarii Adwokackiej, potwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 12 stycznia 2006 roku, III CZP 76/05, LEX nr 175463, zgodnie z którym: koszt naprawy uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym pojazdu, nieprzewyższający jego wartości sprzed wypadku, nie jest nadmierny w rozumieniu art. 363 § 1 k.c.
Co więcej, Sąd Najwyższy w w/w postanowieniu wyraźnie podkreślił, że jego stanowisko co do wzajemnej relacji kosztu naprawy do przesłanki nadmierności w rozumieniu art. 363 § 1 Kodeksu cywilnego nie budzi żadnych wątpliwości i wynika z jednolitej linii orzeczniczej Sądu Najwyższego, gdzie Sąd ten wskazał, że: za utrwalony należy zatem uznać pogląd, że koszt naprawy uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym pojazdu, nieprzewyższający jego wartości sprzed wypadku, nie jest nadmierny w rozumieniu art. 363 § 1 k.c. Pogląd ten aprobowany jest w doktrynie.
Wobec tego, odszkodowanie obejmuje wszelkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki.
Konkludując, powoływany przez pozywane zakłady ubezpieczeń wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 roku, V CKN 903/00, zgodnie z którym jeżeli koszt naprawy samochodu jest wyższy od jego wartości przed uszkodzeniem, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do kwoty odpowiadającej różnicy wartości samochodu sprzed i po wypadku - należy wykładać w powiązaniu z pozostałymi regułami interpretacyjnymi wynikającymi z art. 363 k.c.
Dochodzenie zatem od zakładu ubezpieczeń pełnej kwoty poniesionych wydatków jest uzasadnione, lecz oczywiście wymaga od powoda odpowiedniego uzasadnienia pozwu oraz wykazania właściwymi dowodami i twierdzeniami roszczenia (art. 6 k.c.).
Zespół Kancelarii Adwokackiej
